برنامه ریزی محیطی برای توسعه پایدار روستایی ( مطالعه موردی: شهرستان بروجن)

در رویارویی نابرابر انسان با طبیعت که از انقلاب صنعتی و به بهانه "توسعه" شروع شد، طبیعت، به تدریج رو به زوال نهاد. افزایش تخریب مراتع وجنگل ها، فرسایش خاک، مصرف فزاینده منابع تجدید ناپذیر، آلودگی آب، خاک، هوا و ... از جمله نتایج این رویارویی بود. بنابراین تعادل گذشته به زیان «طبیعت» به هم خورده و امکانات زیست آن مقهور قدرت ابزاری بشرگردید. در چنین شرایطی که انسان به عنوان عامل برهم زننده تعادل در محیط عمل می کند، اندیشیدن در مورد محیط زیست مورد توجه قرارگرفته است. از نگاهی دیگر، اگرچه اجرای برنامه های توسعه در دو دهه عمرخود، باعث ارتقاء و بهبود شرایط زندگی بشر شده بود، اما با این حال چالش های زیادی این نتایج را در معرض تردید قرار داد و سرانجام نظریات مطرح در «توسعه» نیز یکی پس از دیگری با شکست مواجه و فقر، نابرابری، تخریب منابع و... رو به افزایش نهاد. در این شرایط اندیشه توسعه پایدار به عنوان راهبرد مطلوب توسعه در دهه های پایانی قرن 20 تولد یافت. در پاسخ به این شرایط برنامه ریزی محیطی، به عنوان یکی از بسترهای با اهمیت توسعه در قالب اندیشه های مختلف و در جهت توسعه پایدار، اهمیت یافته است. این مطالعه ضمن شناخت عوامل تخریب محیط در ابعاد گوناگون آن، سنجش پایداری و ناپایداری عوامل محیطی و تحلیل علل محیطی بهره برداری ناکارآمد از منابع موجود، به دنبال دست یابی به راهکارهایی مناسب جهت جلوگیری از تخریب محیط، حفظ منابع و نیل به توسعه پایدار روستایی درسطح شهرستان بروجن خواهد بود. این پژوهش که به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی و به لحاظ حیطه جغرافیایی رویکرد ناحیه ای دارد، با عنوان برنامه ریزی محیطی برای توسعه پایدار روستایی (شهرستان بروجن)، در شش فصل تدوین شده است. در فصل اول به کلیات طرح تحقیق(تبیین مسأله پژوهشی و اهمیت آن، اهداف، سوال ها و فرضیه های تحقیق، پیشینه تحقیق، روش تحقیق و مراحل آن، محدودیت ها و بالاخره کاربردهای تحقیق) پرداخته شده است. در فصل دوم به چارچوب نظری و ادبیات تحقیق در دو بخش مفاهیم نظری( برنامه، برنامه ریزی و نظریه های مرتبط، برنامه ریزی محیطی، توسعه و دیدگاه های نظری آن، پایداری، توسعه پایدار و ... ) و در بخش دوم به ادبیات تحقیق (در چهار گروه کار پژوهشی، برنامه ریزی محیطی، توسعه پایدار روستایی، برنامه ریزی محیطی برای توسعه پایدار روستایی و مدل های سنجش پایداری، تخریب و ... ) اشاره شده است. در فصل سوم روش شناسی تحقیق شامل چارچوب مفهومی تحقیق و معرفی مدل های مورد استفاده شامل: مدل ارزیابی توان اکولوژیک محیط، روش تحلیل سلسله مراتبی(ahp)، چارچوب dsr در سنجش پایداری و مدل تخریب تشریح شده است. در فصل چهارم؛ به محیط شناسی (ویژگیهای اکولوژیکی شهرستان) در سه بخش محیط طبیعی و پارامترهای آن، محیط انسانی و بالاخره محیط اقتصادی پرداخته شده است. در فصل پنجم به تجزیه و تحلیل، پاسخ به سوال ها و بررسی فرضیه ها و در فصل ششم به ارائه جمع بندی، نتیجه گیری و پیشنهادات اقدام گردید. همچنین در پایان پیوستی از تصاویر تخریب، تغییرکاربری و ناپایداری محیطی در شهرستان بروجن آورده شده است.